«ایران پس از توافق؛‌چالش‌ها و فرصت‌ها»

آیا ما خود را برای شرایط پس از توافق آماده کرده‌ایم؟

با توجه به مذاکراتی که در حال حاضر، شکل جدی‌تر و عملیاتی‌تری به خود گرفته است؛ گمانه زنی‌ها حاکی از یک توافق نسبی بین ایران و گروه 1+5 می‌باشد. این مذاکرات اگرچه احتمال عدم توفق در آن ممکن است اما مذاکره‌ای رو به جلو می‌باشد. دستگاه دیپلماسی کشور نیز از تمام ظرفیت‌های خود برای به فرجام رساندن این مذاکرات بهره برده است؛ خواه حمایت‌های مقام معظم رهبری باشد یا حمایت‌ها و پشتیبانی مردم.

بطور کلی دستیابی به توافق زمینه‌ساز رفع برخی از تحریم‌ها خواهد شد و رفع آن‌ها با توجه به منافع آن، موجی از شور و شعف را در بین مردم ایجاد خواهد کرد. بعنوان مثال در زمینه بهداشت و سلامت، برخی از اقلام و داروها که نیاز اصلی بیماران بود و بعلت تحریم، ورود آن به کشور میسر نبود، زین بعد پس از توافق احتمالی دسترسی مردم به آن آسانتر خواهد شد.

از دیگر آثار مثبت رفع تحریم‌ می‌توان به خریداران نفتی کشورهای آسیایی و حتی اروپایی اشاره کرد که قبل از آن بواسطه‌ی تحریم‌های نفتی آمریکا، حق خرید نفت از ایران را نداشتند و اگر این کار را می‌کردند با توجه به فشار آمریکا در نحوه‌ی بازپرداخت بدهی نفتی، کشور را با چالش روبرو می‌کردند.

رفع تحریم‌ها همچنین این امکان را به شرکت‌های بزرگ نفتی می‌دهد تا با خیالی آسوده و به دور از فشارها به  این سرمایه‌گذاری در چاه‌های نفتی ایران بپردازند و از قبل آن یک بازی برد برد حاصل طرفین گردد. این ورود شرکت‌های نفتی زمانی برای ما با ارزش و استراتژیک محسوب گشت که متوجه شدیم کشور قطر با استفاده از ظرفیت‌های بالقوه شرکت‌های نفتی بزرگ، توانست چندین برابر بیشتر از ایران از چاه‌های نفتی و گازی مشترک برداشت کند.

اما مهمترین جنبه‌ی مثبت رفع تحریم‌ها ، فارغ از عمل یا عمل نکردن به آن توافق، بالا رفتن پرستیژ ج ا ا می‌باشد. آمریکا همواره مدعی بوده و هست که ایران تحت تاثیر فشارها و تنگناهای تحریم‌ها به پای میز مذاکره آماده است. اما اینک با گذشت چند دهه از تحریم‌ها، این آمریکایی‌ها بودند که به پای میز مذاکره آمدند. تاریخ نشان داده است که کمتر مواقعی پیش آمده است که آمریکا با این جدیت با یک کشور جهان سومی در منطقه‌ی خاورمیانه، به پای میز مذاکره نشسته باشد و این حاکی از توانمندی و استقامت ج ا ا می‌باشد.

بطور کلی و خلاصه رفع تحریم‌ها، بسیاری از فرصت‌ها را فراروی ج ا ا قرار خواهد داد.

اما از مهمترین چالش‌های پس از توافق می‌توان به عدم آمادگی تولید‌کنندگان داخلی برای رقابت در بازار جهانی، عدم رغبت در بین تولیدکنندگان برای صادرات کالا بعلت پایین آمدن قیمت ارز، نگاه منفی و بعضا بدبینانه‌ی کشورهای عرب حاشیه‌ی خلیج فارس و در راس آن عربستان سعودی و .، اشاره کرد. بعبارت دیگر و به زبان ساده‌تر ما زمانی می‌توانیم از رفع تحریم‌ها شادمان باشیم که از قبل برخی از محدودیت‌ها را شناسایی و در رفع آن تلاش کرده باشیم و آنگاه با استفاده از فرصت رفع تحریم، توانایی‌ها و ظرفیت‌های بالقوه‌ی خود را به منصه‌ی ظهور بگذاریم.بعنوان مثال اگر از فردای پس از توافق و با توجه به چراغ سبز آمریکا، ایران وارد سازمان تجارت جهانی گردد، آیا در داخل این ظرفیت و پتانسیل برای رقابت در عرصه‌ی جهانی وجود دارد یا خیر؟ آیا اگر سایه‌ی حمایت‌های دولت از خودروسازان برداشته و یا کمتر شود، این‌ها توانایی سرپا ایستادن را خواهند داشت؟ آیا پس از توافق و به تبع آن رفع تحریم‌ها، ما از خام فروشی نفت ممانعت بعمل خواهیم آورد؟ آیا ما توانایی تبدیل کردن نفت خام و یا گاز را به سایر فرآورده‌های با ارزش را داریم؟  و آیا .،

با توجه به نکات مطرح شده می‌توان گفت شناسایی و رفع محدودیت‌ها و تکیه بر توانایی داخلی مقدم بر اتکا به بیرون می‌باشد. بعبارت دیگر جهت‌گیری و مشی ما باید تکیه بر عوامل درون‌زا بانگاه به عوامل بیرونی باشد.