ما در این مقاله فرض را بر این گرفتیم که توافق ایران و
گروه 1+5 صورت خواهد گرفت، آنگاه قصد داریم تاثیر این توافق را در روابط ایران و
عربستان مورد ارزیابی قرار دهیم.
ایران و عربستان سعودی در چند دهه اخیر علی‌الخصوص پس از
پیروزی انقلاب اسلامی، همواره دو کشور مهم و تاثیرگزار در منطقه‌ی خاورمیانه بوده
و هستند و از آنها تحت عنوان ژاندارم منطقه نیز یاد می‌شد. این جایگاه ناشی از
عوامل متعددی مانند نفت، انرژی، اسلام و . میباشد. و این عوامل همواره زمینه‌ساز
توجه سایر کشورها به این منطقه و علی‌الخصوص این دو کشور گردیده است.
پس ازتحریم‌های نفتی ایران به توسط آمریکا و کشورهای
اروپایی، ایران عملا و بطور نسبی در زمینه‌ی تولید و فروش نفت با چالشی جدی روبرو
گشت؛ چراکه از یک طرف عدم توانایی در دسترسی به نفتکش‌های مدرن و مجهز مانع از
افزایش تولید نفت گردید و از سوی دیگر همین مقدار تولید نفت هم با توجه به تحریم‌های
اعمال شده اولا، جوابگوی تامین بودجه نبود و ثانیا در بازپرداخت آن نیز با مشکل
روبرو بودیم. (در مقاله‌ی قبلی به آن اشاره شد)از طرف دیگر با توجه به نیاز
کشورهای نوظهور آسیایی و حتی اروپایی به نفت، آن ها را مم و وادار به خرید نفت
می‌کرد. در اینجا جایگاه کشورهای صادرکننده نفت برجسته میشود اما به دلیل تحریم‌های
نفتی اعمال شده علیه ایران، عملا این کشورها تابع این تحریم‌ها هستند و برای اینکه
به نیازها و مواد خام و اولیه‌ی خود برسند، به سراغ کشورهای نفت خیز علی‌الخصوص
عربستان سعودی رفتند و عربستان نیز با توجه به نیاز این کشورها از یکطرف و تحریم
نفتی ایران از سوی دیگر، ظرفیت تولیدی خود را افزایش داده و توانست از قبل این
اقدامات، به تامین منافع ملی و حیاتی خود بپردازد.
حال با فرض گرفتن توافق بین ایران و گروه 1+5 و به تبع آن
رفع تحریم‌های نفتی، از جایگاه استراتژیک عربستان کاسته و تعادل در زمینه‌ی صدور
نفت برقرار خواهد شد؛ چراکه بعد از توافق بسیاری از شرکت‌های نفتی بزرگ برای کشف و
استخراج نفت به ایران خواهند آمد و این عامل ظرفیت و پتانسیل بالقوه‌ی ایران را
در زمینه‌ی صدور انرژی بالا خواهد برد. دخالت عربستان سعودی در جریان مذاکرات هسته‌ای
ایران با گروه 1+5 در قالب لابی کردن با فابیوس(وزیر امورخارجه فرانسه) گواهی است
بر این مدعا. بعبارت دیگر یکی از اهرم‌های فشار و تاثیرگزار عربستان همین کاهش یا
افزایش تولید نفت میباشد که اخلال در آن از هر طریق، تهدیدی برای کشور عربستان
محسوب میشود و باعث کمرنگ شدن نقش این کشور خواهد شد. بنابراین اگر توافقی حاصل
شود، یکی ازمخالفین سرسخت آن با توجه به توضیحاتی که ذکر شرحش تا حدودی رفت، کشور
عربستان خواهد بود.
نفت و انرژی تنها یک نمونه از متغیرهای تاثیرگزار در روابط
ایران و عربستان، پس از توافق میباشد.
درباره این سایت